روش تیتر کردن

در عمل تیتر کردن ، محلول استاندارد را از یک بورت به محلولی که باید غلظت آن اندازه گرفته می‌شود، می‌افزایند و این عمل تا وقتی ادامه دارد تا واکنش شیمیایی بین محلول استاندارد و تیتر شونده کامل شود. سپس با استفاده از حجم و غلظت محلول استاندارد و حجم محلول تیتر شونده ، غلظت محلول تیتر شونده را حساب می‌کنند.

تشخیص نقطه اکی‌والان

نقطه اکی‌والان در عمل بوسیله تغییر فیزیکی ( مثلا تغییر رنگ ) شناخته می‌شود. نقطه ای که این تغییر رنگ در آن روی می‌دهد، نقطه پایان تیتر کردن است. در تیتراسیون اسید و باز شناساگرها برای تعیین زمان حصول نقطه اکی‌والان بکار می‌روند. تغییر رنگ معرف ، نشانگر نقطه پایانی تیتراسیون می‌باشد

انواع تیتر کردن

بر حسب واکنش‌هایی که بین محلول تیتر شونده و استاندارد صورت می‌گیرد، تجزیه‌های حجمی (تیتراسیون) به دو دسته تقسیم می‌شوند:

روش‌هایی که بر اساس ترکیب یون‌ها هستند. یعنی تغییر ظرفیت در فعل و انفعالات مربوط به آن صورت نمی‌گیرد. این روش‌ها عبارت اند از:

واکنش‌های خنثی شدن یا واکنش‌های اسید و باز

واکنش‌های رسوبی

واکنش‌هایی که تولید ترکیبات کمپلکس می‌کنند.

روشهایی که بر اساس انتقال الکترون هستند؛ مانند واکنش‌های اکسایش و کاهش

تیتر کردن واکنش های اسید و باز یا خنثی شدن

تیتر کردن ، عبارت است از تعیین مقدار اسید یا باز موجود در یک محلول که با افزایش تدریجی یک باز به غلظت مشخص یا بر عکس انجام می‌گیرد. موقعی که محلول یک باز دارای یونهای -OH است به محلول اسید اضافه کنیم، واکنش خنثی شدن انجام می‌شود:

هدف آزمایش: تعیین غلظت اسید

مواد موردنیاز:

پتاسیم هیدروژن فتالات

فنول فتالئن

سود سوزآور

اسید کلریدریک

وسایل مورد نیاز:

پایه

بورت

پیپت حباب دار

قطره چکان

ارلن

گزارش کار:

قبل از شروع آزمایش وسایل موردنیاز را برداشته ، ابتدا بورت را بوسیله ی آب معمولی ( بدلیل نبود آب مقطر)

می شوییم.

 سپس بعد از آماده کردن محلول سود آن را تا صفر بورت پر می کنیم.

بورت که هنوز دارای مقادیر زیادی حدود 30 میلی لیتر محلول سود است.

بعد از انجام معادلات حدود 10 میلی لیتر اسید کلریدریک را درون ارلن ریخته و سپس 1 قطره فنل فتالین بوسیله ی قطره چکان می افزاییم در مرحله ی بعد ارلن حاوی محلول اسید و فنل را زیر بورت قرار می دهیم و شیر بورت را طوری باز می کنیم که قطره قطره محلول سود در ارلن بریزد و در حین رخیتن محلول ارلن را با حرکت دورانی تکان می دهیم. که پس از 7 میلی لیتر سود مصرف شده از بورت محلول اسید ما تغییر رنگ کرده و به صورتی کم رنگ تبدیل شد.

محاسبات: 

.............

نتیجه آزمایش: بوسیله ی دو آزمایش تیتراسیون (خنثی کردن اسید و باز) نرمالیته های مورد نظر مجهول بدست آمد.

تفاوت نقطه ی هم ارزی با نقطه ی پایاینی؟

نقطه ی اکی والان یا نقطه هم ارزی نقطه ای است که در آن اسید و باز یکدیگر را کاملاً خنثی می کنند

به عبارت دیگر نقطه پایانی نقطه ای است که شما تیتراسیون رو متوقف می کنید ولی نقطه هم ارزی نقطه ای است که اکی والان های اسید و باز با هم برابر می شود و ممکن است این نقطه دیرتر یا زودتر از نقطه ی پایانی باشد اما هنوز رنگ محلول تغییر نکرده باشد.

نقطه پایانی ازروی تغییر رنگ شناساگر تعیین می شود اما

نقطه هم ارزی از روی نمودار های سنجش حجمی تعیین می شود.

در نقطه هم ارزی اسید و باز بطور کامل همدیگر را خنثی کرده اند.در این نقطه نه اسید نه باز هیچکدام واکنش دهنده ی اضافی نیستند . در محلول نمک وآب وجود دارد.

اما در نقطه پایانی امکان دارد اسید وباز همدیگر را کاملا خنثی نکرده باشند.زیر دامنه تغییر رنگ PH برای شناساگرها متفاوت است. ممکن است در یک سنجش حجمی اگر از شناساگرهای متفاوت استفاده شود امکان دارد نقطه های پایانی یکسانی بدسیت نیاید اما نقطه هم ارزی همیشه یک نقطه است